Nam Định vừa tiếp tục gây sốc dư luận khi tiếp tục “nói không” và trở thành địa phương đầu tiên không tuyển công chức làm bằng đại học tốt nghiệp tại chức . Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định tuyên bố lý do vì “Nam Định là tỉnh học quá giỏi”...
... và “nhiều em học xong lớp 12 thi trường nào trượt trường
đấy, rồi lại đi học tại chức”.
Lao Động trao đổi với Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo
dục, Thanh-thiếu niên và nhi đồng của
Quốc hội Trịnh Ngọc Thạch bên hành lang Quốc hội.
- Nam Định vừa tiếp tục “nói không” với hệ đại học tại chức
trong thông báo tuyển dụng công chức 2013. Nhưng thưa ông, dường như bằng tại
chức cũng là một bằng quốc gia?
- Bằng cấp là quy định quốc gia và bình đẳng. Những địa
phương từ chối bằng quốc gia này rõ ràng là vi phạm. Dứt khoát là không được.
Nếu Nam Định lập hội đồng tuyển dụng và thấy những người có bằng tại chức không
đáp ứng các yêu cầu tuyển dụng và loại họ thì được. Chất lượng thế nào phải do
hội đồng đánh giá, chứ biết đâu hệ tại chức có người giỏi hơn so với bằng cấp
chính quy thì sao. Điều này là hoàn toàn có thể.
Không chỉ Nam Định, một số địa phương đã từ chối tuyển dụng
đối với bằng tại chức và theo nguyên tắc, điều đó là sai quy định. Nhà nước có
quy định rõ ràng đối với văn bằng các bậc học. Nó là hợp pháp và hợp lý. Nếu từ
chối bằng tại chức là làm sai quy định.
- Chủ tịch Nam Định giải thích không phải là không có lý,
rằng “trong thời kỳ chiến tranh, đất nước còn bị chia cắt, đời sống người dân
khó khăn, không nhiều người học hành đến nơi đến chốn nên mới phải dùng đến
việc học tại chức, chuyên tu”. Liệu đã đến lúc bỏ hình thức đào tạo này, thưa
ông?
-Không phải. Không thể đồng nhất việc kém trong đào tạo tại
chức với loại hình đào tạo tại chức nói chung. Đào tạo tại chức là mô hình tạo
điều kiện cho những người không có điều kiện tham gia đào tạo bằng đại học chính quy
(thường là tập trung và kéo dài). Đây là một dạng giáo dục thường xuyên cho xã
hội và người ta cần.
Nhưng vì đào tạo tại chức ở ta vừa qua kém, quản lý lỏng lẻo
và gây ra tiếng xấu trong xã hội là ở vấn đề quản lý, chứ không phải do hệ đào
tạo đó. Cho nên theo tôi, vấn đề đặt ra bây giờ không phải là loại bỏ hình thức
đào tạo này mà là quản lý ra sao để nó có chất lượng thực sự, để chất lượng
ngang bằng với mục tiêu, chứ không bỏ. Còn việc sử dụng hay không sử dụng bằng đại học tại
chức, dứt khoát phải được một hội đồng tuyển dụng công chức đánh giá chất lượng
một cách công khai, chứ bằng tại chức hay chính quy cũng đều bình đẳng.
- Nhưng thưa ông, đúng là có tình trạng một bộ phận không
nhỏ cán bộ, công chức lợi dụng loại hình đào tạo này để hợp thức các tiêu chuẩn
chức vụ?
- Cái đó thì tôi khẳng định là có. Các quan chức không có
điều kiện đi học, chỉ ghi tên ở đó. Bằng thật nhưng trình độ giả. Hiện tượng
này vài năm nay phải nói là nhiều. Cái đó chúng ta dứt khoát phản đối và cần
minh bạch hóa, công khai hóa chuyện tuyển đầu vào cũng như chất lượng đào tạo.
Hai khâu này không được làm nghiêm túc thì tại chức rất dễ trở thành nơi hợp
thức hóa bằng cấp cho những người cần ghế, cần được bổ nhiệm.
- Vậy phải làm sao đào tạo bằng đại học tại chức không trở thành nơi hợp
thức hóa bằng cấp, thưa ông?
- Muốn nâng chất lượng cho tại chức, khâu đầu vào cần được
làm chặt chẽ. Chẳng hạn phải hạn chế một tỉ lệ, một quy mô vừa phải, căn cứ
trên khả năng của cơ sở đào tạo, chứ không thể ồ ạt và mở rộng.
Thứ hai, phải có nội dung, chương trình và phương pháp giảng
dạy đặc trưng cho tại chức chứ không bắt buộc người học phải học cao quá như
chính quy.
Cũng cần đặt hệ đại học tại chức vào một khung cảnh, một hệ quy
chiếu nhất định chứ không thể đặt yêu cầu quá mức của nó. Học tại chức rất có
giá trị, đáp ứng được nhu cầu học tập của rất nhiều đối tượng, nhưng phải tăng
cường các nguồn lực để việc học tại chức đáp ứng các mục tiêu đề ra.
- Xin trân trọng cảm ơn ông!
